Czym jest ślub humanistyczny i skąd bierze się jego coraz większa popularność?

– Ślub humanistyczny to, według definicji, spersonalizowana i ideowa ceremonia małżeńska – tłumaczy Karolina Dokić-Pietuszko z portalu-katalogu ślubnego PlanujemyWesele. – Jego status można porównać do ślubu kościelnego w Polsce sprzed 1998 roku, czyli przed nastaniem ślubów konkordatowych. Nie niesie ze sobą skutków prawnych. Stanowi afirmację tolerancji, podkreśla równość płciową, wolność jednostki i zaufanie do drugiego człowieka – dodaje nasza ekspertka.

Ślub humanistyczny przez samych zwolenników i propagatorów uważany jest za wydarzenie społeczne, wspólnotowe. Śluby humanistyczne są opcją dla tych osób, które nie utożsamiają się z żadnym wyznaniem, ale są na przykład uduchowione, co chciałyby podkreślić w specjalny sposób po zawarciu związku małżeńskiego w urzędzie stanu cywilnego.

Kogo urządza ślub humanistyczny?

 Ponieważ celem ślubu humanistycznego nie jest prokreacja, płeć małżonków nie ma znaczenia. To dość znaczący argument dla par homoseksualnych, które chcą mieć możliwość wzięcia ślubu dla faktu przeżycia tego wydarzenia i związanych z tym emocji, w sytuacji, w której aktualnie w Polsce nie ma jeszcze takiej możliwości prawnej.

Część osób składających sobie przysięgę w imię wartości humanistycznych decyduje się wprawdzie na zawarcie związku małżeńskiego także przed urzędnikiem stanu cywilnego lub konkordatowego w Kościele katolickim. Jednak dla wielu par to właśnie ta humanistyczna ceremonia jest najważniejsza pod względem treści słów przysięgi i zindywidualizowanej oprawy.

Kto może udzielić ślubu humanistycznego?

 – Mistrz ceremonii to osoba, która odpowiedzialna jest za samo udzielenie ślubu, jak i organizację uroczystości – opowiada Karolina Dokić-Pietuszko z portalu-katalogu ślubnego PlanujemyWesele. – Najczęściej rolę tę pełni przedstawiciel stowarzyszeń humanistycznych, takich, jak Polskie Stowarzyszenia Racjonalistów. Ślubu humanistycznego może też udzielić bliska parze osoba (siostra, brat, rodzic, przyjaciółka, itp.) – w tym celu musi odpowiednio wcześnie zarejestrować się w Towarzystwie Humanistycznym w roli celebransa – wyjaśnia nasza ekspertka.

Kto może wziąć ślub humanistyczny

Istnieją pewne ograniczenia wynikające wprost z Kodeksu Rodzinnego. Ślubu stricte humanistycznego nie mogą wziąć osoby pozostające w innym związku małżeńskim ani ci, którzy nie ukończyli 18 lat. Kobiety powyżej 16. r.ż. mogą wstąpić tą drogą w humanistyczny związek, ale tylko za zgodą opiekunów prawnych i tylko z ważnych powodów. Ślubu humanistycznego nie można udzielić osobom całkowicie ubezwłasnowolnionym, dotkniętym chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym, będącym krewnymi w linii prostej, rodzeństwem lub w stosunku przysposobienia czy adopcji.

Własna przysięga małżeńska?

 Element przysięgi w trakcie uroczystości jest w pełni spersonalizowany, a więc i nieszablonowy. To państwo młodzi ustalają, do czego się zobowiązują i co jest dla nich w życiu i relacji z małżonkiem/małżonką istotne. Entuzjaści humanistycznych ceremonii wychodzą z założenia, że najważniejszy jest człowiek oraz jego indywidualne spełnienie, wynikające z etycznego i twórczego życia. Taki ślub gloryfikuje tolerancję, wolność jednostki, a także równość kobiety i mężczyzny.

Bardzo istotna w ślubie humanistycznym jest możliwość kreatywnego ogłoszenia światu, że osoby wstępujące w ten szczególny związek małżeński wyznają te same wartości. To do nich dobiera się wypowiadane przez parę i celebransa słowa, muzykę oraz wszelkie symbole, które mają na celu pokazanie zgromadzonym, jak wiele łączy młodą parę.

– Cała ceremonia jest wykreowana na potrzeby konkretnej pary, zupełnie inaczej niż ma to miejsce w przypadku ślubów cywilnych czy kościelnych. Tutaj w samym centrum zainteresowania jest konkretny człowiek, a nie idea czy prawo – podkreśla nasza ekspertka Karolina Dokić-Pietuszko z portalu-katalogu ślubnego PlanujemyWesele.

Gdzie może odbyć się ceremonia?

Ślub humanistyczny to akurat idea bardzo odległa od jakichkolwiek zasad. Pary samodzielnie lub z pomocą profesjonalnych organizatorów ustalają miejsce, czas i przebieg ceremonii. Wybierając miejsce, warto pamiętać o powadze sytuacji, i nie o konwenanse tu chodzi, a o szacunek do faktu brania – i powodów, dla których para się na to zdecydowała. I szacunek do człowieka.

Na pewno warto zadbać o bezpieczeństwo i zapewnić sobie prawo do legalnego przebywania w danym miejscu, a także mieć pewność, że naprzykład życie miasta nie zburzy klimatu ceremonii. W przypadku ślubów stricte humanistycznych na podpowiedzi co do miejsc, które warto wybrać można na pewno liczyć w stowarzyszeniach humanistycznych. Ale pamiętajmy – brak zasad jest tu podstawową zasadą. Także (prawie) niebo jest granicą.

Ślub humanistyczny – cena

W Polsce wiele firm oferuje już usługę organizacji ślubu humanistycznego; można też zaplanować i zaaranżować tę uroczystość samodzielnie.

 Minimalny koszt to kwota za usługę wyświadczoną przez celebransa (około 500 zł). Jeśli zdecydujecie się na ślub humanistyczny w myśl idei, że „żaden papier” Wam nie jest potrzebny, to koszty mogą być zarówno zerowe, jak i bez górnej granicy.

Dlaczego śluby humanistyczne są coraz bardziej popularne?

 – Narzeczonym, którym pandemia przeszkodziła w organizacji ślubu w wymarzony przez siebie sposób, trudno się dziwić, że rozważali i nadal rozważają alternatywne rozwiązania – mówi Karolina Dokić-Pietuszko. Jednym z nich jest ślub humanistyczny lub ceremonia o podobnym dla pary znaczeniu, ale bez celebransa i skutków prawnych. Z powodu pandemii koronawirusa, klasyczne uroczystości, czy to cywilne czy kościelne, mogą się niedługo znów wiązać się z ograniczeniami. Humanistyczną ceremonię można za to zorganizować we własnym domu lub ogrodzie i cieszyć się już swoim szczęściem w gronie najbliższych – dodaje nasza ekspertka.

Kiedy takim ślubom nadamy bardziej sentymentalnego charakteru, na przykład poprzez złożenie własnej przysięgi małżeńskiej, wówczas bardzo blisko im już będzie do „prawdziwego” ślubu humanistycznego. A kiedy warunki będą bardziej sprzyjające i para nadal będzie chciała sformalizować lub uświęcić swój związek, nic nie będzie stało ku temu na przeszkodzie, bo ślub humanistyczny nie ma wpływu na status cywilno-prawny i sprawy wyznaniowe.

Ślub internacjonalny jako fuzja kultur i czas na… przeczekanie

Ceremonia humanistyczna jest także rozwiązaniem wybieranym przez pary międzynarodowe, dlatego w Polsce można już znaleźć celebransów praktycznie w każdym języku. Część tych narzeczonych decyduje się na ślub humanistyczny jako „uzupełnienie” ślubu cywilnego lub konkordatowego z połączeniem motywów obu kultur. To też dobra opcja na „przeczekanie” do czasu możliwości swobodnego zorganizowania uroczystości z cudzoziemcem lub cudzoziemką – poza warunkami pandemii, z udziałem kompletu zaproszonych gości zagranicznych.

Indywidualna historia, bogate dialogi jako przysięga i niebanalna scenografia – to częsty wyróżnik takich uroczystości, mający na celu podkreślenie ważności ślubu w życiu człowieka. Ceremonie te pokazują światopogląd pary, jej wyobraźnię, sposób wyrażania siebie w codziennym życiu. Wszak to jeden z filarów myśli humanistycznej.