Fruktoza. Cukier występujący głównie w owocach i miodzie (często nazywana cukrem owocowym). Wygląda podobnie jak sacharoza, tworzy białe kryształki. Ma jednak niski indeks glikemiczny (IG20), bo organizm przyswaja ją znacznie wolniej niż sacharozę. Po spożyciu fruktozy stężenie glukozy we krwi rośnie wolniej niż po zjedzeniu lub wypiciu czegoś ze zwykłym cukrem. Jest nieco słodsza niż zwykły cukier, można jej więc używać mniej. Kupimy ją w sklepach ze zdrową żywnością.
Stewia. Roślina z Ameryki Południowej. Swój słodki smak zawdzięcza glikozydom – organicznym związkom chemicznym, pochodnym cukrów. Glikozydy nie są przyswajane przez ludzi, przez co stewia nie ma praktycznie żadnych kalorii. Jest więc naturalnym i bezpiecznym słodzikiem, znanym od tysięcy lat mieszkańcom Ameryki Południowej.
Coraz więcej mówi się o właściwościach prozdrowotnych stewii. Po pierwsze, nie fermentuje, więc jest bezpieczna dla zębów. Po drugie, nie podnosi poziomu cukru we krwi, dzięki czemu mogą ją stosować diabetycy. W brazylijskiej i paragwajskiej medycynie tradycyjnej liście stewii są stosowane na otyłość, nadciśnienie, zmęczenie, depresje i zakażenia.
Na rynku dostępny jest ekstrakt w postaci płynnej lub sproszkowanej albo jako tabletki. Stewię można też wyhodować samodzielnie. Nasiona można kupić w Internecie lub poszukać w sklepach ze zdrową żywnością. Wykorzystuje się wówczas listki, świeże lub suszone, które długo zachowują słodki smak.
Poddana obróbce termicznej stewia nie zmienia swoich właściwości słodzących, jednak np. przy pieczeniu ciast zachowuje się inaczej niż cukier i wymaga specjalnie przygotowanych przepisów. Ponadto niektórym przeszkadza jej specyficzny posmak. Można go zniwelować poprzez zmieszanie z kwasami organicznymi, takimi jak np. kwas cytrynowy, co dodatkowo wzmacnia słodkość stewii.
Ksylitol (xylitol). Mimo obco i chemicznie brzmiącej nazwy jest to produkt całkowicie naturalny. To tzw. alkohol cukrowy, pozyskuje się go najczęściej z drzewa brzozy. Ma smak taki sam jak sacharoza, czyli zwykły biały cukier, jednak aż o 40% mniej kalorii. Dodatkowo, w przeciwieństwie do cukru, ksylitol jest metabolizowany niezależnie od insuliny (nie powoduje zwiększonego wydzielania insuliny po spożyciu dzięki bardzo niskiemu indeksowi glikemicznemu – IG8), przez co jest bezpieczny dla diabetyków i osób dbających o linię. Ponadto nie tylko nie fermentuje, ale wręcz wykazuje właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne – przez co znajduje zastosowanie w produkcji gum, past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej.
Ksylitol zwiększa też przyswajanie wapnia i magnezu, co może być wykorzystane w walce z osteoporozą. 40 g ksylitolu dziennie (czyli 8-10 łyżeczek) jest zalecane, jeśli chcemy zwiększyć gęstość kości. Podobnie ksylitol działa na szkliwo – remineralizuje je, a nawet zalepia drobne ubytki.
